Hasło „Żegluga w przyszłości: bezpieczeństwo przede wszystkim!” to Światowy Temat Morski 2024 roku zatwierdzony przez Radę Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO). Kulminacją obchodów Światowego Tematu Morskiego będą obchody Światowego Dnia Morza w dniu 26 września 2024 r. Temat ten odzwierciedla prace IMO na rzecz poprawy bezpieczeństwa i ochrony na morzu, oraz ochrony środowiska morskiego. IMO zapewnia, że proces opracowywania przepisów prawnych w sposób bezpieczny antycypuje szybkie tempo zmian technologicznych i innowacji.
Podczas ogłaszania Światowego Tematu Morskiego na rok 2024 Sekretarz Generalny IMO pan Kitack Lim powiedział, że ten temat pozwoli Organizacji skoncentrować się na pełnym zakresie konsekwencji prawnych w obszarze bezpieczeństwa, które wynikają z nowych i dostosowywanych technologii, jak również wprowadzenia paliw alternatywnych, w tym środków mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych ze statków. Dodał, że IMO dokłada wszelkich starań, aby zapewnić utrzymanie i możliwą poprawę bezpieczeństwa i wydajności żeglugi, tak aby przepływ międzynarodowego handlu morskiego w dalszym ciągu przebiegał płynnie i efektywnie.
Bezpieczeństwo leży u podstaw wszystkich działań IMO od chwili powstania Organizacji w 1948 r. Ramy prawne stale ewoluują w miarę ujawniania braków i rozbieżności w przepisach oraz w wyniku proaktywnej pracy IMO, która ma na celu przygotowanie instrumentów prawnych do uwzględnienia w nich pojawiających się technologii i innowacji. Przykładem takiego procesu legislacyjnego są trwające obecnie prace związane z opracowaniem opartego na celach Kodeksu dla morskich autonomicznych statków nawodnych (Kodeks MASS).
24 Listopada 2024 r. mija 50 lat od przyjęcia kluczowego traktatu IMO jakim jest Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974.
Cyfryzacja i automatyzacja w coraz większym stopniu rewolucjonizują żeglugę, wprowadzając nowe technologie zwiększające bezpieczeństwo, ochronę i wydajność, zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zapewniające zrównoważony rozwój. Te czynniki wpływają na konkurencyjność sektora morskiego, umożliwiając wydajniejsze projektowanie, konstruowanie i eksploatację statków, przeładunek większej ilości ładunków, ograniczenie kosztów i zwiększenie zadowolenia klientów.
Żegluga transportuje około 90% światowego handlu i jest najmniej szkodliwym dla środowiska środkiem transportu. Jest oczywiste, że poprawa bezpieczeństwa statków i ograniczenie emitowanych przez nie gazów cieplarnianych (GHG) idą ze sobą w parze – oba te czynniki mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zrównoważonego i wydajnego przemysłu morskiego. Temat „Żegluga w przyszłości: bezpieczeństwo przede wszystkim!” promuje ambitną i przyspieszoną politykę IMO w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, która obejmuje ocenę zagrożeń dla bezpieczeństwa związanych z wprowadzeniem nowych i dostosowanych technologii oraz paliw alternatywnych, a także rozwój środków prawnych mających na celu złagodzenie tych zagrożeń.
To zagadnienie jest ściśle powiązane z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i kilkoma celami zrównoważonego rozwoju a w szczególności celem:
- nr 7 dotyczącym zapewnienia dostępu do niedrogiej, niezawodnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii poprzez ułatwianie dostępu do badań i technologii w zakresie czystej energii;
- nr 8 dotyczącym promowania trwałego, włączającego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego, pełnego i produktywnego zatrudnienia oraz godnej pracy dla wszystkich;
- nr 9 dotyczącym budowania odpornej infrastruktury, promowania włączającej i zrównoważonej industrializacji oraz wspierania innowacji;
- nr 13 dotyczącym podjęcia pilnych działań w celu zwalczania zmian klimatycznych i ich skutków; oraz
- nr 14 dotyczącym ochrony i zrównoważonego wykorzystania oceanów, mórz i zasobów morskich na rzecz zrównoważonego rozwoju.
